Γιατί Εχουμε Διαφορετικές Ομάδες Αίματος?

Οι διαφορές στις ομάδες αίματος οφείλονται στο γεγονός πως διαφορετικοί άνθρωποι έχουν διαφορετικά αντιγόνα στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Έτσι, έχουμε διαφορετικά συστήματα ομάδων αίματος, αλλα το σημαντικότερο, προκειμένου να βρεθούν οι καταλληλοι αιμοδότες, είναι το σύστημα ΑΒ0.

Κάθε άνθρωπος έχει στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων του έναν υδατάνθρακα που ονομάζεται αντιγόνο -Η. Τα άτομα της ομάδας Α έχουν συνδεδεμένο με το αντιγόνο-Η. Τα άτομα της ομάδας Α έχουν συνδεδεμένο με το αντιγόνο -Η ένα μόριο σακχάρου που ονομάζεται "Ν-ακετυλογαλακτοζαμίνη", ενώ τα άτομα της ομάδας Β έχουν συνδεδεμένο ένα μόριο σακχάρου γαλακτόζης. 


Τα άτομα της ομάδας ΑΒ έχουν στο αντιγόνο-Η τόσο τη Ν-ακετυλο-γαλακτοζαμίνη όσο και τη γαλακτόζη, ενώ τα άτομα της ομάδας 0 έχουν μόνο το αντιγόνο-Η. Σημαντικό είναι επίσης πως τα άτομα με ομάδα αίματος Α έχουν αντισώματα για τα αιμοσφαίρια του αίματος που αντιστοιχούν στην ομάδα Β, και αντίστροφα. Γι'αυτό ένας άνθρωπος με ομάδα αίματος Α δεν μπορεί να δεχθεί αίμα από έναν άλλο με ομάδα αίματος Β.

Τα σάκχαρα που ενώνονται με το αντιγόνο-Η συνδέονται μέσω ενζύμων που κωδικοποιούνται από διαφορετικά γονίδια. Μ'αλλα λόγια, η κάθε ομάδα αίματος κωδικοποιεί διαφορετικά γονίδια. Το γονίδιο Α κωδικοποιεί το ένζυμο που προσδένει τη Ν-ακετυλο-γαλακτοζαμίνη στο αντιγόνο Η, ενώ το γονίδιο Β κωδικοποιεί το ένζυμο για τη γαλακτόζη. Το γονίδιο Α προυπήρχε, ενώ το γονίδιο Β εμφανίστηκε κάποια στιγμή μέσω τυχαίων μεταλλάξεων.

Το σύστημα ΑΒ0 υπάρχει στον άνθρωπο, το χιμπατζή, το γορίλα, τον ουραγκοτάγκο και το μπαμπουίνο. Εμφανίστηκε σε έναν κοινό μας πρόγονο. Ενυπάρχει επομένως σε όλα αυτά τα είδη, σε διαφορετικές εκδοχές, καθώς προηγήθηκαν διαφορετικές μεταλλάξεις. Στον άνθρωπο υπάρχουν και άλλα συστήματα ομάδων αίματος, ενώ άλλα ζωικά είδη διαθέτουν διαφορετικά. Για παράδειγμα στους σκύλους το σημαντικότερο σύστημα ομάδων αίματος είναι το
DEA-1 (Dog Erythrocyte Antigen).

H ομάδα αίματος είναι κληρονομική
Η όμαδα αίματος αντανακλά το αντιγόνα Α και Β που βρίσκονται στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαίριων. Όλοι μας έχουμε μία από τις τέσσερις ομάδες του συστήματος ΑΒ0, δηλαδή Α, Β, ΑΒ ή 0. Η ομάδα 0 στερείται των αντιγόνων Α και Β, ενώ η ομάδα ΑΒ έχει και τα δύο.

Οι ομάδες Α και Β κυριαρχούν επί της 0. Αυτό σημαίνει πως αν κληρονομήσουμε την Α από τον ένα γονιό και την 0 από τον άλλο, θα έχουμε ομάδα αίματος Α. Όμως ενδέχεται να κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας τόσο και την Α όσο και τη 0. Αν, αντιθέτως, κληρονομήσουμε την Α από τον ένα γονιό και τη Β από τον άλλο, θα έχουμε ομάδα ΑΒ.